De eerste maanden na de geboorte is een baby voor zijn groei en ontwikkeling volledig aangewezen op melk. Als borstvoeding geen optie is, biedt flesvoeding een uitkomst.

Optimale voeding kiezen

De samenstelling van flesvoeding probeert deze van moedermelk te benaderen, maar dat kan niet volledig. 

De meeste soorten flesvoeding worden geproduceerd op basis van koemelk. Koemelk zelf is evenwel niet geschikt voor zuigelingen jonger dan 12 maanden. Ze bevat onder meer onvoldoende vitaminen en te veel eiwitten, wat een te hoge belasting van de nieren met zich meebrengt. Ook soja-, paarden- en geitenmelk zijn niet geschikt.  

Kinderen met een verhoogd risico op allergieën of kinderen die allergisch zijn voor koemelk, krijgen bij voorkeur hypoallergene melk. Hierin zijn de eiwitten voorverteerd, wat de kans op een allergische reactie verkleint. Producten op basis van soja zijn minder geschikt voor zuigelingen met een verhoogd risico op voedselallergie. 

Het aanbod van merken flesvoedingen is groot. Vraag advies aan je arts of apotheker om een optimale voeding te kiezen.

Flesvoeding voor elke leeftijd

Startvoeding

Zuigelingenmelk is de officiële benaming voor een startvoeding of ‘eersteleeftijdsmelk’. Ze is bedoeld voor zuigelingen tot 6 maanden en is alleen in de apotheek te koop. 

Een startvoeding is een volwaardige voeding en levert voldoende energie voor een normale ontwikkeling. Zolang de zuigeling voldoende krijgt en in staat is voldoende te drinken, is er geen enkele reden om extra koolhydraten (bv. meel, sacharose) aan een startvoeding toe te voegen. Omdat ze via hun flesvoeding voldoende vocht binnenkrijgen, hebben baby’s jonger dan 6 maanden in principe geen extra drank nodig.

Opvolgmelk

Opvolgmelk is de officiële benaming voor ‘tweedeleeftijdsmelk’. Ze is aangepast aan de behoeften van zuigelingen van 6 tot 18 maanden

Opvolgmelk vormt voor jonge kinderen een goede aanvulling op groente- en/of fruitpap en brengt in een belangrijke mate vocht aan. Ze is beschikbaar in poeders en in vloeibare vorm en dit zowel in de apotheek als het grootwarenhuis. 

Geef je kindje plat, mineraalarm water bij zijn vaste voeding, zodat het voldoende vocht binnenkrijgt. Beperk fruitsap tot een glaasje per dag om te vermijden dat het de plaats van melkvoedingen inneemt.

Groeimelk of volle koemelk

Rond de leeftijd van een jaar moet de voeding voldoende gevarieerd en evenwichtig zijn. Tussen 12 en 18 maanden kan je groeimelk of een halve liter volle koemelk introduceren. 

Groeimelk is verrijkt met mineralen, vitaminen en spoorelementen. Kies voor ongezoete groeimelk zonder toegevoegde smaak. Groeimelk kan tot drie- tot viermaal duurder zijn dan gewone koemelk. 

Kies je voor volle koemelk, geef je kind dan extra vitamine D en vermijd te veel melkproducten. Door een overdaad aan zuivelproducten krijgt je kind te veel eiwitten binnen en bestaat de kans dat het andere noodzakelijke eetwaren (bv. fruit) onvoldoende eet, met een tekort aan essentiële voedingsstoffen tot gevolg.

Soorten flesjes en spenen

Flesjes

Voorzie zes tot zeven zuigflessen. Er zijn glazen en plastic flessen. Plastic flessen zijn minder duur, minder zwaar en kunnen niet stuk vallen. Maar deze flesjes worden op termijn dof en er kunnen barstjes in komen waar bacteriën gemakkelijk groeien. 

Goede flessen hebben een wijde hals en zijn zo glad mogelijk, waardoor je ze optimaal kan schoonmaken. Bij sommige flessen kan je de bodem afschroeven om ze goed te reinigen.

Spenen

Spenen worden gemaakt van natuurrubber (bruin) of siliconenrubber (wit of doorzichtig). Siliconenspenen zijn steviger en gaan langer mee. Nieuwe spenen dien je voor het eerste gebruik uit te koken. Nadien moet je ze regelmatig op zwakke plekjes controleren, zeker als de baby tandjes heeft. 

De vorm van de speen kies je op basis van de voorkeur van je kind: uitproberen dus. De speen moet lang en stevig genoeg zijn. Een te soepele of te dunne speen wordt plat gezogen. De baby krijgt dan geen melk binnen.

Kies bij voorkeur een speen die de melk niet te gemakkelijk laat vloeien. De baby moet steeds voldoende krachtig zuigen, net als aan de borst.

Bereiding

Bron: Kind en Gezin


Hygiëne

Flesgevoede zuigelingen hebben minder weerstand om ziektekiemen de baas te kunnen. 

Een algemene goede handhygiëne en hygiëne in je keuken, en grondige reiniging van de flesjes en toebehoren volstaan. Steriliseren van het materiaal moet enkel als bijkomende voorzorg in specifieke situaties. Zo blijft het nodig om tot drie maanden - of soms langer - alle materiaal te steriliseren bij prematuren, kinderen met primaire immuundeficiëntie of na behandeling met chemotherapie.

Water

Gebruik mineraalarm flessenwater met de vermelding ‘Geschikt voor de bereiding van babyvoeding’. Putwater is niet geschikt. Ook leidingwater kan je beter vermijden.

Poeder

Voeg één afgestreken maatlepeltje van het melkpoeder toe per 30 ml water. De hoeveelheid product per doos en de concentratie van het product verschillen van merk tot merk en van melk tot melk. Daarom is het belangrijk steeds het maatlepeltje van het overeenkomstige poeder te gebruiken. Voeg geen extra maatschepjes toe tegen de honger. Dit maakt de melk te geconcentreerd en kan verstopping veroorzaken. Geef de baby gewoon meer melk met de juiste concentratie. Voeg geen meel of graanvlokken toe, melk levert alle nodige voedingsstoffen.

Temperatuur

De meeste kinderen drinken de voeding lauw, op lichaamstemperatuur of net iets lager. Verwarm de voeding in een flessenwarmer of de microgolfoven. Schud nadien steeds de fles. Ze kan nog lauw aanvoelen, maar de voeding erin kan heet zijn.

Bewaring

Bereide melkvoeding mag je nooit bewaren, ook niet in de koelkast. Klaargemaakte melk die niet wordt gebruikt en restjes doe je weg. Maak de melk pas klaar net voor je ze nodig hebt. Neem op verplaatsing een flesje water mee waar je op het moment zelf het poeder aan toevoegt.

Flesje geven

Lichaams- en oogcontact zijn ook bij flesvoeding waardevol om een innige band met je kind op te bouwen. Combineer daarbij geen andere activiteiten en focus je volledig op je baby. Belangrijk is dat het kind ontspannen aanligt tegen diegene die de fles geeft. 

  • Voed afwisselend links en rechts om een symmetrische motorische ontwikkeling te stimuleren. 
  • Zorg dat de speen al vol is als ze in de mond komt en ook steeds vol blijft tijdens het drinken om onnodig lucht happen te voorkomen. 
  • Schroef de dop wat losser indien je baby de speen plat zuigt. 
  • Leg nooit een fles in het bed of de wieg van je baby. Drinkt hij voortdurend, kan hij zich verslikken. Het is ook niet goed voor de (komende) tanden. 
  • Hou je baby na de voeding recht voor een boertje, met zijn hoofdje boven je schouder.

Aantal voedingen

De behoefte aan energie varieert naargelang de groeisnelheid, lichamelijke activiteit, leeftijd en gezondheidstoestand van je baby. 

De eerste zes maanden drinkt een baby per dag gemiddeld 150 tot 180 ml per kg lichaamsgewicht, verspreid over ongeveer zes tot acht voedingen. Een gezonde baby kan perfect zelf de hoeveelheid en het aantal voedingen bepalen. Voed daarom een baby als hij erom vraagt, zowel bij borst- als flesvoeding. 

  • Als je baby er levendig, tevreden en gelukkig uitziet en onmiddellijk na zijn flesje rustig is, drinkt hij waarschijnlijk voldoende naargelang zijn eigen voedingsbehoefte. 
  • Huilt je baby, ga dan na of hij echt honger heeft. Wil hij nog zuigen, geef hem dan een fopspeen. Heeft hij nog honger, geef hem dan iets meer melk. Overleg met je arts of vroedvrouw als het huilen aanhoudt. Verander nooit op eigen houtje van soort voeding.

Ga ook naar