Hoe veilig zijn echografieën?
De echografie is het bekendste instrument om te weten of alles met je baby in orde is. Maar hoe veilig is een echografie eigenlijk?
Bij een echografie verplaatsen ultrasone (= niet hoorbaar voor de mens) geluidsgolven zich door het lichaam. Als deze geluidsgolven weerkaatsen op een orgaan ontstaat een beeld. Sommige structuren (bv. een bot) zorgen voor een hoge weerkaatsing, wat op de scanbeelden intense lichtvlekken geeft.
Medische echografie
Screeningechografie
Tijdens een normale zwangerschap worden twee à drie screeningsecho’s aangeraden. In de eerste twee trimesters van de zwangerschap is een echo noodzakelijk. De echo in het derde trimester is niet echt nodig, maar geeft wel bijkomende informatie. Deze drie echografieën worden terugbetaald.
Met de echo in het eerste trimester wordt:
- de zwangerschap vastgesteld;
- de zwangerschapsleeftijd bepaald;
- nagegaan of het om een meerlingenzwangerschap gaat.
Door deze echo kan ook een buitenbaarmoederlijke zwangerschap worden uitgesloten.
Met de echo in het tweede trimester wordt:
- de ontwikkeling van de baby bekeken;
- de plaats van de moederkoek bepaald;
- nagegaan of er lichamelijke afwijkingen zijn.
Met de echo in het laatste trimester wordt:
- de groei en ligging van de baby bepaald;
- nagegaan hoeveel vruchtwater er is en waar de moederkoek ligt.
Diagnostische en gerichte echografie
Een diagnostische of gerichte echografie wordt uitgevoerd als de arts dit nodig acht (bv. bij een vermoeden van afwijkingen of problemen bij de foetus) of om specifieke zaken na te kijken (bv. of er voldoende vruchtwater aanwezig is).
Beperkt medisch gebruik van echografieën is niet schadelijk voor de foetus. Deze echo’s dienen enkel voor de screening, diagnose en monitoring. Bovendien gebeuren ze door arts-echografisten en opgeleide echografie-technici en met toestellen die steeds voldoen aan de meest recente kwaliteitsnormen.
Niet-medische echografie
Niet-medische echografieën (pret-echo’s, souvenir-echo’s of commerciële echo’s) maken beelden van de foetus, die worden omgezet in drie dimensies, kleur en soms in bewegende beelden (4D-echo’s).
Aan deze echo’s zijn nadelen verbonden.
- Omdat pret-echo’s een optimale beeldkwaliteit nastreven, worden delen van de foetus continu aan ultrasonen blootgesteld. De Hoge Gezondheidsraad raadt deze overbodige, niet-medische echografieën af omdat er over de herhaalde blootstellingen en over de langetermijngevolgen onzekerheid heerst voor de gezondheid van je foetus.
- De 'fotograaf-echografist' is vaak geen medicus en kan daarom geen afwijkingen vaststellen. De pret-echo kan dus nooit een medische screeningsecho vervangen.
- Echografisch materiaal kan vrij worden aangekocht. Hierdoor is er geen garantie dat toestellen voor pret-echo's aan dezelfde kwaliteitsnormen voldoen als de toestellen bij een arts.
Echografieën zonder medische doeleinden worden afgeraden. Ze hebben geen medische meerwaarde. Bovendien zijn er onvoldoende wetenschappelijke gegevens over de veiligheid van herhaalde blootstellingen aan ultrasone geluidsgolven en de langetermijngevolgen om deze niet-medische echografieën te verantwoorden.